پیشرفت های جهانی حوزه پرستاری ایران
خود درمانی: 17 آبان سال جاری در تقویم جمهوری اسلامی ایران به مناسبت سالروز ولادت «حضرت زینب کبری(س)» به عنوان «روز ملی پرستار» ثبت شده است. در دهه ی اخیر ایران شاهد رشد چشم گیر در تربیت نیروی پرستاری بوده است. تعداد فارغ التحصیلان پرستاری از 4 هزار نفر در سال 1390 به بالای 12 هزار نفر در سال 1403 رسیده و تعداد دانشکده های پرستاری از 35 به 50 واحد آموزشی بالا رفته است. این پیشرفت ها، در کنار مشارکت فعال ایران در مجامع علمی بین المللی و افزایش تعداد پرستاران اعزامی به خارج از کشور، نشان دهنده ی قدرت و تأثیرگذاری پرستاری ایرانی در سطح جهانی است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ۱۷ آبان سال جاری در تقویم کشورمان به مناسبت سالروز ولادت «حضرت زینب کبری(س)» به عنوان «روز ملی پرستار» ثبت شده است. پرستاری در ایران در یک دهه ی گذشته تحولات شایان توجهی را تجربه کرده است. این تحولات نه فقط در حوزه ی آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص، بلکه در حوزه ی پژوهش های علمی، تکنولوژی های جدید و مشارکت در مجامع بین المللی نیز دیده می شود. در این گزارش، به بررسی پیشرفت های کلیدی در این زمینه و تأثیرات آنها در بهبود خدمات بهداشتی و درمانی در ایران و سطح جهانی پرداخته می شود.
رشد چشم گیر تعداد فارغ التحصیلان و توسعه زیرساخت های آموزشی در پرستاری
در سالهای اخیر، ایران شاهد رشد قابل توجهی در تربیت نیروی پرستاری بوده است. طبق آمارهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعداد دانشکده های پرستاری در کشور از ۳۵ به ۵۰ واحد آموزشی بالا رفته است. این افزایش دانشکده ها خصوصاً در دانشگاه های دولتی و خصوصی، منجر به ارتقای سطح آموزشی پرستاری شده است. هم اکنون، بالاتر از ۱۲ هزار نفر از فارغ التحصیلان پرستاری در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۴ هزار نفر در سال ۱۳۹۰ در این رشته تحصیل کرده اند.
این رشد قابل توجه در تعداد دانشکده ها و فارغ التحصیلان پرستاری، در کنار تقویت کیفیت آموزش، نقش برجسته ی در تامین نیروی انسانی برای بیمارستان ها و مراکز درمانی ایفا کرده است. «علیرضا زالی» رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در این زمینه تاکید کرد: «افزایش تعداد دانشکده های پرستاری نه فقط به تربیت نیروی متخصص کمک کرده، بلکه موجب تقویت جایگاه پرستاری در «نظام سلامت» کشور شده است.»
در این راستا، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران در سالهای اخیر، با اجرای برنامه های متنوع آموزشی، توانسته است ظرفیتهای آموزشی و پژوهشی پرستاری را در کشور به سطح جهانی ارتقاء دهد.
مشارکت فعال پرستاران در پژوهش های علمی و انتشارات بین المللی
یکی از دستاوردهای مهم ایران در دهه ی گذشته، افزایش کارهای علمی و پژوهشی در عرصه پرستاری بوده است. در سالهای اخیر، تعداد مقالات علمی پرستاران ایرانی در مجلات معتبر بین المللی، افزایش شایان توجهی داشته است. بر اساس گزارش های انجمن پرستاری ایران و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تعداد مقالات علمی در حوزه ی پرستاری که توسط پرستاران ایرانی انتشار یافته است، از ۲۵۰ عنوان مقاله در سال ۱۳۹۵ به بالای ۶۰۰ عنوان مقاله در سال ۱۴۰۱ رسیده است. این روند نشان دهنده ی ارتقای کیفیت تحقیقات و شناخت بین المللی پرستاری ایران است.
مقالات پخش شده توسط پرستاران ایرانی، بیشتر در حوزه های مراقبت های ویژه، پرستاری در بحران ها، روان شناسی پرستاری و پژوهش های بالینی متمرکز بوده اند. تعدادی از مقالات برجسته در این زمینه شامل پژوهش هایی در مورد «مدیریت بحران های بهداشتی در ایران» و «نقش پرستاران در مدیریت بیماریهای مزمن» است.
مطالعات انجام شده در این زمینه ها نه فقط در ایران بلکه در سطح جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته اند. به عنوان مثال، یکی از مقالات پخش شده در مجله ی «International Journal of Nursing Studies» در سال ۱۴۰۱ توسط دانشمندان ایرانی با موضوع «ارتقاء کیفیت مراقبت های پرستاری در بیمارستان ها در دوران پاندمی کووید-۱۹» منتشر گردید که مورد ارزیابی و استناد محققان بین المللی قرار گرفت.
ارتقای استانداردهای جهانی پرستاری و تأثیر ایران در مجامع بین المللی
ایران علاوه بر پیشرفت های داخلی در عرصه پرستاری، در سطح بین المللی نیز در تلاش است تا استانداردهای جهانی پرستاری را ارتقاء دهد. یکی از مهم ترین اقدامات ایران در این مورد، عضویت در انجمن های بین المللی پرستاری است. ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در منطقه ی غرب آسیا در توسعه و ارتقای استانداردهای پرستاری شناخته شده است و در این جهت در بالاتر از ۱۰ انجمن بین المللی پرستاری همچون اتحادیه بین المللی پرستاری (ICN) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) مشارکت دارد.
«محمد میرزابیگی» رییس سابق سازمان نظام پرستاری دراین خصوص اظهار داشت: «مشارکت فعال ایران در مجامع بین المللی به ارتقای استانداردهای پرستاری در کشور کمک کرده است. همچنین، تجربیات ما در حوزه ی مدیریت مراقبت های بهداشتی و آموزش پرستاری، در سطح جهانی شناخته شده است.»
در سال ۱۴۰۲، ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در ارائه ی مدلهای آموزشی نوین در پرستاری و مدیریت سیستم های بهداشتی و درمانی در منطقه ی غرب آسیا شناخته شد. این رتبه بندی برمبنای معیارهایی مانند توسعه سیستم آموزشی، پژوهش های علمی و مشارکت در کنفرانس ها و همایش های بین المللی انجام شده است.
اعزام پرستاران ایرانی به خارج از کشور
یکی از تأثیرات مثبت پیشرفت های حوزه پرستاری در ایران، اعزام پرستاران ایرانی به کشورهای مختلف خصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس، استرالیا، کانادا و سایر کشورهای پیشرفته است. طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سال ۱۴۰۰، بالاتر از ۱۰۰۰ پرستار ایرانی به کشورهای مختلف اعزام شده اند. این روند ادامه یافته و پیش بینی می شود که این رقم در سال های آتی خصوصاً در حوزه نیروی متخصص افزایش یابد.
این اعزام ها به سبب تخصص های بالای پرستاران ایرانی و کیفیت آموزش های پرستاری در ایران صورت می گیرد. در همین زمینه، «دکتر علیرضا زالی»، رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: «پرستاران ایرانی به سبب تخصص و مهارت های بالای خود، در کشورهای مختلف شناخته شده اند و این امر موجب تقویت ارتباطات علمی و پزشکی ایران با کشورهای دیگر شده است.»
گسترش تکنولوژی های جدید در عرصه ی پرستاری
استفاده از تکنولوژی های جدید در پرستاری یکی از مهم ترین دستاوردهای ایران در دهه ی اخیر بوده است. بر اساس گزارش های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۱۴۰۲، بالاتر از ۳۰ درصد از بیمارستان های کشور از سیستم های پزشکی ازراه دور یا تله مدیسین استفاده می نمایند. این فناوری خصوصاً در مناطق دورافتاده ی ایران که دسترسی در آنها به خدمات بهداشتی و درمانی دشوار است، کمک شایانی به ارائه ی مراقبت های پزشکی کرده است.
مزایای استفاده از تله مدیسین در پرستاری ایران:
۱. دسترسی بهتر به خدمات بهداشتی: تله مدیسین به پرستاران این امکان را می دهد که ازراه دور به بیماران خدمات پزشکی عرضه کنند، بویژه در مناطق دورافتاده.
۲. ارتقاء کیفیت مراقبت ها: این فناوری به پرستاران امکان می دهد که از پیشرفته ترین تجهیزات پزشکی برای ارائه ی مراقبت های بهتر بهره گیرند.
«محمد قوسیان مقدم» دبیرکل سابق جمعیت هلال احمر دراین خصوص بیان کرد: «استفاده از تکنولوژی های جدید، خصوصاً تله مدیسین، نه فقط دسترسی به خدمات بهداشتی را بهبود بخشیده، بلکه به افزایش کیفیت مراقبت ها در مناطق دورافتاده و مرزی کشور کمک کرده است.»
مشارکت پرستاران در مدیریت بیمارستان ها
در سالهای اخیر، شاهد تغییرات اساسی در فرآیندهای مدیریتی بیمارستان ها در ایران بوده ایم. طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سال ۱۴۰۱ بالاتر از ۲۰ درصد از مدیران بخش های بیمارستانی در ایران، از میان پرستاران انتخاب شده اند. این مشارکت های مدیریتی، بهبود کیفیت خدمات درمانی و کاهش زمان انتظار برای دریافت خدمات را بهمراه داشته است.
مشارکت پرستاران در فرآیندهای مدیریتی نه فقط به راندمان بیشتر بیمارستان ها کمک کرده است بلکه موجب افزایش رضایت بیماران و کارکنان درمانی نیز شده است.
«علیرضا رئیسی» معاون بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: «مشارکت پرستاران در فرآیندهای مدیریتی بیمارستان ها، موجب افزایش کارآیی و بهبود کیفیت خدمات درمانی شده است. این تغییرات به سود بیماران و کارکنان درمانی بوده است.»
این مشارکت پرستاران در مدیریت بیمارستان ها، موجب تغییراتی در نحوه ی ارائه ی خدمات درمانی، بهبود فرآیندهای کاری و بهینه سازی منابع شده است. از طرف دیگر، افزایش نقش پرستاران در مدیریت بیمارستان ها، توانسته است به توسعه فرهنگی در محیط های درمانی کمک نماید که در آنها پرستاران نه فقط به عنوان افراد درمانگر، بلکه به عنوان مدیران و تصمیم گیرندگان موثر شناخته می شوند.
چالش ها و موانع پیش رویِ توسعه پرستاری در ایران
با وجود پیشرفت های چشم گیر در عرصه پرستاری، هنوز چالش هایی وجود دارد که بر روند توسعه این حرفه تأثیر می گذارد. همچون ی این چالش ها می توان به مشکلات اقتصادی در بیمارستان ها، کمبود تجهیزات پزشکی پیشرفته و فشار کاری زیاد بر پرستاران اشاره نمود. همچنین، نوسانات اقتصادی و محدودیت های مالی، بر ظرفیتهای آموزشی و پژوهشی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نیز تأثیر گذاشته است.
علاوه بر این، در صورتیکه ایران در حوزه ی آموزش و پژوهش در عرصه پرستاری پیشرفت های قابل توجهی داشته است، اما هنوز در بعضی از مناطق خصوصاً در روستاها و مناطق مرزی، دسترسی به خدمات پرستاری باکیفیت مطلوب، محدود است. بنابر این، گسترش زیرساخت ها و سرمایه گذاری در این مناطق، می تواند به حل این چالش ها کمک نماید.
چشم انداز آینده و راهکارهای پیشنهادی برای ارتقاء پرستاری در ایران
باتوجه به روندهای پیشرفت در عرصه ی پرستاری و تجربه های موفق ایران در حوزه های آموزشی، پژوهشی و تکنولوژی های جدید، می توان پیش بینی نمود که پرستاری در ایران در آینده ای نزدیک به یکی از بخش های کلیدی و پیشرو در سیستم سلامت جهانی تبدیل خواهد شد. برای تحقق این هدف، لازم است که کشور به اقدامات زیر توجه کند:
۱. افزایش سرمایه گذاری در پژوهش های پرستاری: باتوجه به رشد علمی پرستاران ایرانی، لازم است که دولت و بخش خصوصی سرمایه گذاری بیشتری در حوزه ی مطالعه و توسعه پرستاری انجام دهند. این تحقیقات باید بیشتر در حوزه های تخصصی مانند پرستاری در بحران ها، مراقبت های ویژه و درمان بیماریهای مزمن، متمرکز باشند.
۲. تقویت زیرساخت های آموزشی: باتوجه به رشد تعداد دانشکده های پرستاری و فارغ التحصیلان این رشته، تقویت زیرساخت های آموزشی و برگزاری دوره های تخصصی برای پرستاران در سطوح ملی و بین المللی، می تواند به ارتقای سطح علمی و عملی این حرفه کمک نماید.
۳. توسعه آموزش های مجازی و تله مدیسین: استفاده از تکنولوژی های جدید مانند تله مدیسین و آموزش های آن لاین، می تواند به پرستاران این امکان را بدهد که به روزترین اطلاعات و مهارت ها را در اختیار داشته باشند، خصوصاً در مناطق دورافتاده که دسترسی به آموزش های حضوری دشوار است.
۴. پشتیبانی از پرستاران در مدیریت بیمارستان ها: باتوجه به نقش مهم پرستاران در مدیریت بیمارستان ها، دولت و وزارت بهداشت باید سیاست هایی برای تقویت این مشارکت ها اتخاذ کنند تا به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در کشور کمک کنند.
۵. تقویت تعاملات بین المللی: ادامه ی مشارکت فعّال ایران در مجامع بین المللی و اعزام پرستاران ایرانی به کشورهای مختلف، می تواند به افزایش اعتبار و شناخت جهانی پرستاری ایران کمک نماید و از تجربیات سایر کشورها نیز بهره برداری شود.
باتوجه به مطالب فوق، پرستاری در ایران در دهه ی اخیر پیشرفت های شایان توجهی داشته است. از رشد تعداد فارغ التحصیلان و دانشکده های پرستاری گرفته تا گسترش تحقیقات و استفاده از تکنولوژی های جدید، همه نشان دهنده ی حرکت پرستاری ایران به طرف توسعه ای پایدار و بین المللی است. با این وجود، هنوز چالش هایی وجود دارد که نیازمند کوشش های بیشتر برای بهبود وضعیت پرستاری و ارتقای خدمات بهداشتی و درمانی در کشور است. با ادامه برنامه های توسعه ای و همکاریهای بین المللی، می توان چشم انداز مثبتی برای پرستاری ایران ترسیم کرد که در آن، این حرفه نه فقط در سطح داخلی، بلکه در سطح جهانی نیز شناخته شده تر و تأثیرگذارتر باشد.
منبع: selftherapy.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب