لطفا سکوت کنید!
خود درمانی: دنیای پر سر و صدای امروز برای بشر مشکلات جسمی و روانی همچون کم شنوایی، بیماریهای قلبی عروقی، اضطراب و افسردگی به همراه دارد اما این موضوع، تنها دلیل نیاز ما به آرامش و سکوتِ بیشتر در زندگی مان نیست.
«نه صدای ویراژ دادن موتورسیکلت، نه صدای دزدگیر ماشین، نه صدای کامیون و تخلیه بار و کارگاه ساختمانی، نه صدای پارس سگ، نه صدای دستگاه چمن زنی، نه صدای خودرو ها و هواپیما و...، بلکه فقط سکوتی محض و آرامشی سعادتمندانه.»
این ها توصیفات «سارا اندرسون»، نویسنده کتابی درباره ی تاثیر سکوت است که قسمتی از تجارب وی در مقاله اخیر روزنامه گاردین با عنوان «لطفا سکوت کنید!» انتشار یافته است. تجربه این نویسنده از روزهایی است که به روستایی کم جمعیت در منطقه جنگلی «ابرنثی» در ارتفاعات اسکاتلند و دور از هیاهوی شهر رفته بود.
او می گوید: بعد از چند ماه، گوش هایم به تدریج، تنشی را رها کردند که قبل از آن نمی دانستم درگیرش هستم. دوستانم از من می پرسیدند، «آنجا برایت زیادی خلوت نیست؟!» اما من از این سکوت و خلوت، سیر نمی شدم.
به گزارش خود درمانی به نقل از ایسنا، یک مطالعه که سال ۲۰۰۶ در دانشگاه «پاویا» روی مقوله موسیقی انجام گرفت بطور غیرمنتظره ای نشان داد که بدن و مغز چقدر از سکوت استقبال می کنند.
پژوهشگران درحال بررسی این مساله بودند که چگونه انواع مختلف موسیقی بر نشانگرهای استرس همچون فشار خون، ضربان قلب و فرکانس تنفس تأثیر می گذارند. در این آزمایش ها بین پخش هر آهنگ، یک سکوت دو دقیقه ای نیز بطور نامنظم به عنوان یک معیار کنترل اعمال می شد. پژوهشگران در نهایت شگفتی در آخر متوجه شدند که گوش دادن به این سکوت، کمترین میزان خوانش ها را (در نشانگرهای استرسی فوق) سبب می شد.
نویسندگان این مقاله می گویند: تأثیر آرامش بخش این سکوت های بین تراک ها حتی بیش از آن چیزی بود که در آخر پنج دقیقه استراحت در آرامش (قبل از شروع مطالعه) مشاهده شد.
«گوردون همپتون»، بوم شناس اصوات و فعال صیانت از محلهای آرام می گوید: گذراندن زمان در سکوت چه بوسیله مدیتیشن و چه از راه عبادت یا زندگی انفرادی در طبیعت، هزاران سال است که یک امر جدایی ناپذیر از اعمال معنوی و مذهبی انسان محسوب می شود؛ راهی برای خود انضباطی، آگاهی معنوی، خودشکوفایی و راهی برای نزدیک تر شدن به خالق. این واقعیت که سکوت، به عنوان یک خاصیت محوری در آموزه های معنویِ تمام قاره ها و دوره های مختلف درنظر گرفته شد، اهمیت آنرا نشان میدهد.
اما در دنیای پر سر و صدای امروز، سکوت اغلب به عنوان یک خلاء تصور می شود که باید فورا پُر شود.
قدرت قابل توجه سکوت برای بدن و ذهن ما هنگامی که اندرسون (نویسنده)، مشغول مطالعه روی کتاب اخیر خود تحت عنوان «هنر گمشده سکوت: اتصال باردیگر به قدرت و زیبایی سکوت» بود، متوجه شد که خیلی از مردم سکوت را منفی می دانند. آنها سکوت را خسته کننده و ناراحت کننده می دانند یا حتی با آن مقابله می کنند.
او می گوید: هرچند هدف من از رفتن به ارتفاعات اسکاتلند، جست وجوی سکوت نبود اما با یافتن آن (پس از گذشت چند ماه) به حقیقتِ ادعای دکتر همپتون پی بردم؛ این که «سکوت، فقدان چیزی نیست بلکه وجودِ همه چیز است».
با غوطه ور شدن در سکوت، نه کمتر، بلکه چیزهای بیشتری پیدا کردم. من بیش از صداهای ملایمی که بطور معمول (در محیط های پر سر و صدا) محو می شوند، از بافت ها و رنگ ها، حرکت و الگوها آگاه شدم. مثل این که حواسم قوی تر شده بود. در آغوش گرفتن سکوت، دنیای اطراف مرا نیز ساکت تر کرد. کمتر حرف میزنم و آرام تر حرکت می کنم.
اندرسون از احوالات خود بیشتر توصیف می کند: در سکوت، می توانم محتویات ذهنم - افکار، احساسات، خاطرات و نظرات - را تفکیک و با وضوح بیشتری آنها را مرتب کنم. ممکنست در مورد تصمیمی که گرفته ام احساس ناراحتی کنم یا بطورمثال به بینش جدیدی برخورد کنم. من متفکرتر شده ام و کمتر در نتیجه گیری عجله دارم.
او گفت، همپتون (از این توصیفات من) تعجب نمی کند و می گوید: در یک مکان ساکت، ذهن نیز ساکت می شود برای اینکه ما تمایل داریم، جایی که هستیم را بازتاب نماییم.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ در دانشگاه «جان هاپکینز» نشان داد که مغز ما، سکوت را به همان روشی که صداها را پردازش می کند - به عنوان یک «رویداد»، تلقی و پردازش می کند.
در حقیقت سکوت برای مغز، استنباطی از فقدان ورودی های شنیداری نیست بلکه پدیده ای درک شدنی است، همانطور که «ایان فیلیپس»، استاد فلسفه و علوم مغز و یکی از نویسندگان این مطالعه می گوید: ما واقعاً سکوت را می شنویم.
همین طور شواهدی وجود دارد که نشان میدهد توجه به سکوت می تواند «neurogenesis» یعنی «فرآیند ایجاد سلول های جدید مغزی» را در «هیپوکامپ» افزایش دهد.
در بخش دیگری از این مقاله آمده است: متوسط سطح سر و صدا در محیط های شهری طی سه دهه گذشته ۰.۵-۱ دسی بل در سال بالا رفته است. سر و صدای بیش از اندازه مزمن علاوه بر بروز درد (مثل سردرد)، مستقیما با بیماریهای قلبی عروقی، اضطراب و افسردگی، کاهش شنوایی و در دانش آموزان مدرسه ای، اختلال در رشد شناختی مرتبط می باشد. برمبنای گزارشی در سال ۲۰۲۰، از هر پنج نفر در اروپا یک نفر هم اکنون در معرض سطوحی از آلودگی صوتی است که برای سلامتی مضر است.
البته همپتون می گوید این فقط انسان ها نیستند که از سر و صدای زیاد از حد رنج می برند. آلودگی صوتی سبب می شود که پرندگان نتوانند صدای شکارچیان طبیعی را بشنوند و همین مورد پرندگان را مجبور می کند با صدای بلندتر آواز بخوانند که انرژی بیشتری از آنها می گیرد.
اما از نظر همپتون لوازمی مثل هدفون، محافظ گوش و گوش گیر هم چاره کار نیست.
او می گوید: حس شنوایی ما تماما مربوط به ارتباط با مردم و دنیای پیرامون است در حالی که این وسائل ما را از دنیا جدا می کنند.
کاملا قابل درک است که بخواهیم غوغای زندگی شهری را با موسیقی یا پادکست جایگزین نماییم اما این خطر هم وجود دارد که موسیقی به ویژه باکلام که بدون وقفه در گوشمان پخش می شود، تجربه ما از سکوت را چنان نادر کند که وقتی شانسی برای آن پیدا می نماییم، (از آنجا که به سکوت عادت نداریم و حتی ممکنست برایمان ناراحت کننده باشد)، هر کاری بتوانیم انجام می دهیم تا فوراً آنرا (با صدایی دیگر) پُر نماییم.
پژوهشگران می گویند: مردم از سکوت ترسیده اند. به این علت است که تلویزیون دائماً روشن است، فقط برای وجود صدایی در «پس زمینه»ی زندگی. در حالی که مغز ما هیچ گاه برای روبرو شدن با این سطح از تحریکات بی وقفه، تکامل نیافته است.
توصیه چیست؟
تلویزیون را خاموش کنید. به پیاده روی بروید. گوشی خودرا در خانه بگذارید. دقایقی به درختان و به آسمان نگاه کنید.
همپتون در عین حال استدلال می کند که صداهای ضعیف برای سلامتی ما مهم هستند.
او می گوید: ما تکامل یافته ایم تا حساسیت شنوایی باورنکردنی داشته باشیم و این قابلیت همیشه، روش ارتباط مستقیم ما با دنیای اطرافمان بوده است.
او می گوید با وجود خیلی از منابع اطلاعاتی که امروزه در اختیار داریم ممکنست یادگیری سکوت (با هدف مراقبت از خود در مقابل خطرات طبیعی مانند آن چه بشر در گذشته به سبب زندگی در طبیعت نیاز داشت) دیگر حیاتی نباشد اما اگر هیچ گاه از این پریشانی فاصله نگیریم، هیچ گاه به خود این فرصت را نخواهیم داد که به سکوت گوش نماییم و بفهمیم چه خاصیتی در آن نهفته است.
منبع: خود درمانی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب